HISTORIA SZKOŁY

        Zespół Szkół Pedagogicznych i Technicznych im. Komisji Edukacji Narodowej - był jedyną  w województwie lubelskim szkołą średnią i pomaturalną, kształcącą nauczycieli w róznych kierunkach zawodowych. W jego skład wchodziły: Pedagogiczne Studium Techniczne, Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2 z warsztatami, Studium Wychowania Przedszkolnego oraz Policealne Studium Zawodowe.  Siedzibą Szkoły był budynek przy ul. Krzywej 6.  Został on wybudowany na kilka lat przed wybuchem II wojny światowej eksluzywnie dla znikomej liczby osobników "płci męskiej", z funduszy jakie ówczesne władze kościelne zebrały od ludności miasta Lublina oraz regionu lubelskiego. Po wojnie było tu Liceum Pedagogiczne, później Studium Nauczycielskie, a od 1970 roku Technikum Przemysłowo - Pedagogiczne. Jak na owe czasy bydynek był nowoczesny i  mimo upływu 60 lat nie utracił nic ze swej funkcjonalności.  Znajdowały tu się 24 sale lekcyjne, świetlica, aula, internat szkolny i stołówka. Lewe skrzydło na najniższym poziomie budynku oraz dobudowane pomieszczenia po prawej stronie, zajmowały warsztaty szkolne w których uczniowie odbywali swoje praktyki. Część pierwszego piętra przeznaczono na przedszkole.  Ucząca się tu młodzież korzystała z bardzo dobrze wyposażonych pracowni dydaktycznych, muzycznych, wspaniałej sali gimnastycznej, boiska szkolnego oraz biblioteki z czytelnią posiadającą zbiór ok. 25 000 pozycji. W budynku mieściły się również, gabinet lekarski, dentystyczny, radiowęzeł szkolny i sklepik uczniowski etc. 

Front budynku Zespółu Szkół Pedagogicznych i Technicznych przy ul Krzywej 6

    Uczniowie ZSPiT wywodzili się ze środowisk wiejskich, okolicznych miasteczek, oraz samego Lublina . Ponieważ szkoła była jedną z nielicznych w Polsce,  do szkoły zaciągali się niejednokrotnotnie również uczniowie z miejscowości bardzo oddalonych od Lublina.  Młodzież ta otrzymywała miejsca w internacie szkolnym, mieszczącym sie w budynku ZSPiT jak również w budynku przy ul. Hanki Sawickiej.

     Najstarszą szkołą, która dała początek Zespołowi Szkół Pedagogicznych i Technicznych, było Technikum Przemysłowo - Pedagogiczne. Szkoła ta powstała w 1962 r. jako jedna ze szkół Technikum Mechanicznego przy ul. Długosza. Lubelskie Technikum z chwilą powstania, korzystało z zaplecza technicznego warsztatów Zasadniczej Szkoły Zawodowej wchodzącej w skład kompleksu szkół mechanicznych przy ul. Długosza. 

( Zob: Wspomnienia - E. Beda  "Byliśmy pierwszą klasą..,  Było nas trzydziestu dwóch" )

     U progu trzeciego roku szkolnego, z dniem 1.IX.1964 r. Technikum Przemysłowo - Pedagogiczne usamodzielniło się.  Jego dyrektorem został dr. Zygmunt Bownik.  W dalszym ciągu jednak szkoła nie miała jeszcze swojego lokalu.  Od 1 września 1965 r. do 2 maja 1970 r. mieściła się w gmachu Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica, przy Al. Racławickich.  W tym czasie szkoła powiększyła się o kilka klas Zasadniczej Szkoły Zawodowej, dołączonych w charakterze ćwiczeń. W maju 1970 r. szkoła otrzymała gmach przy ul. Krzywej 6.  Szkoła odziedziczyła równiez warsztaty szkolne wraz z kadrą pracowniczą po Zasadniczej Szkole Zawodowej nr 2, którą  przeniesiono z ul. 1-go Maja na ul. Krzywą.  Jednocześnie ze zmianą lokalu, nastąpiła zmiana nazwy szkoły, dotychczasowe Technikum Przemysłowo-Pedagogiczne zostało przemianowane na Pedagogiczną Szkołę Techniczną.  Pierwszym kierownikiem warsztatów był pan Jan Augustynek.  Całością w dalszym ciągu kierował dyrektor Zygmunt Bownik.  Łączna liczba oddziałów wzrosła do 29 w tym 12 oddziałów PST.  Przebudowano wówczas internat funkcjonujący poprzednio w dość prymitywnych warunkach przy ul. Ogrodowej. 

    W  warsztatach szkolnych prowadzona była działalność szkoleniowo-produkcyjna.  Z każdym rokiem wzrastała systematycznie produkcja która przynosiła szkole znaczące zyski, przeznaczane na unowocześnienie parku maszynowego oraz na nagrody dla wyróżniających się uczniów i nauczycieli.  Produkowano wówczas mędzy innymi wagi do wyznaczania zawartości skrobi w ziemniakach oraz przyrządy do sprawdzania charakterystyki sprężyn.  W ramach zajęć warsztatowych wykonywano ponadto tokarki do drewna i wiertarki stołowe.  Prowadzone były również kooperacje z zakładami produkcyjnymi takimi jak Lubeska Fabryka Wag i Lubelska Fabryka Maszyn Rolniczych Agromet, Fabryka Samochodów Ciężarowych.  Funkcjonowanie warszatatów szkolnych niezbędne było również do wykonywania prac dyplomowych przez ucznów PST.  Łączna wielkość powierzchni warsztatów wynosiła 890 m².  Warsztaty posiadały wówczas ok. 100 różnych maszyn a zwłaszcza szlifierek, frezarek i tokarek.

    Nowym elementem wychowawczym było podjęcie kształcenia dziewcząt.  Od samego początku zwracano szczególną uwagę na dobór kadry nauczycielskiej oraz na rozwój zajęć pozalekcyjnych.  O profilu szkoły decydowała Pedagogiczna Szkoła Techniczna nadająca charakter techniczno - humanistyczny tej placówce.  Szkoła kształciła uczniów w cyklu 4 - letnim, również na podbudowie zasadniczej szkoł zawodowej w kierunkach :

    Z dniem 1 września 1972 roku, dyrektor szkoły dr. Zygmunt Bownik odszedł na emeryturę a jego miejsce zajął dotychczasowy prezes okręgu ZNP mgr. inż. Kazimierz Kaznowski.  W tym czasie szkoła utworzyła nowy kierunek kształcenia: naprawa i eksploatacja pojazdów samochodowych.  Szkoła została przemianowana na Zespół Szkół Zawodowych nr 2 w skład którego weszły :

    Zastępcą dyrektora ds. PST został mgr. Wacław Matuła, zastępcą ds. ZSZ - inż. Jerzy Filip a zastępcą ds. wychowawczych i praktyk pedagogicznych mgr. Urszula Zgodzińska.  Z chwilą utworzenia Zspołu Szkół Zawodowych, szkoła rozpoczęła kolejny etap swojej historii.  Uruchomiono nowy kierunek kształcenia dla PST : naprawa i eksploatacja pojazdów samochodowych.  W roku 1973/4 wprowadzono dokształcanie w trybie eksternistycznym czynnych nauczycieli zawodu z terenu Lubelszczyzny i sąsiednich województw.  Rozpoczęto również kursy wakacyjne i śródroczne dla nauczycieli zawodu a póżniej nauczycieli przedszkoli.

    W latach 1972/5 poprawiła się bardzo baza dydaktyczna szkoły.  Do wielu pracowni przybyły nowe pomoce naukowe, zwiększyła się liczba środków audio-wizualnych takich jak: aparaty projekcyjne, adaptery, rzutniki przeźroczy i pism, telewizory ( w tym 1 kolorowy )  i magnetowid.  Zakupiono cały zestaw filmów do pracowni technologicznej i urządzono pracownię elektryczną, wyposażając ją w bogaty i wszechstronny zestaw pomocy naukowych.  Prace dyplomowe uczniów ukierunkowane były tak, aby mogły stanowić pomoce naukowe dla klas młodszych.

        W roku 1974 12-go października Pedagogiczna Szkoła Techniczna otrzymała imię Komisji Edukacji Narodowej.   Ufundowany został także przez Komitet Rodzicielski sztandar szkoły.  Od tego czasu dzień 14 października będący rocznicą powołania Komisji Edukacji Narodowej stał się świętem szkoły.

*

       Kolejna reorganizacja nastąpiła z dniem 1.IX. 1975 r.  Miejsce dyrektora Kaznowskiego, któremu powierzono organizowanie szkolnictwa górniczego dla potrzeb Lubelskiego Zagłębia Węglowego - zajmuje mgr. inż. Roman Drogomirecki, dotychczasowy wicekurator Lubelskiego Okręgu Szkolnego.  Pedagogiczna Szkoła Techniczna zostaje przemianowana na Pedagogiczne Studium Techniczne.  Od roku szkolnego 1975/6 szkoła została w pełni zaszeregowana do grona szkół pedagogicznych.  Zmieniły się programy nauczania z wielu przedmiotów.  W opracowaniu tych programów brało udział wielu nauczycieli szkoły, m.in.  mgr Andrzej Głowacki, mgr inż. Elżbieta Żuchnik, inż. Witold Flis, prof. Józef Zegadło.  Absolwenci PST otrzymywali :  

• tytuł technika w określonym zawodzie

• uprawnienia do nauczania praktycznyej nauki zawodu w szkołach zawodowych i zakładach pracy

• prawo do podejmowania studiów wyższych stacjonarnych lub zaocznych dla pracujących

    W pracy  nauczycielskiej otrzymywali wynagrodzenie w/g stawek przewidzianych dla absolwentów studium nauczycielskiego.  Od 1 września 1975 powiększono szkołę o nowy kierunek kształcenia : Studium Wychowania Przedszkolnego o 6 - letnim cyklu nauczania.  W roku 1975/6 istniała jedna klasa "przedszkolanek".  W roku następnym były już trzy oddziały oraz dwa oddziały SWP o 2 - letnim cyklu.  Do 6 - letniego SWP przyjmowano absolwentki szkół podstawowych, a do 2 - letniego absolwentki liceów ogólnokształcących.

    Powołanie Pedagogicznego Studium Technicznego oraz Studium Wychowania Przedszkolnego zapoczątkowało proces przekształcenia szkoły, który zakończył się w roku 1976/7 powołaniem Zespołu Szkół Pedagogicznych i Tecznicznych w miejsce Zespołu Szkół Zawodowych nr 2.

*

    Łącznie  Zespół Szkół Pedagogicznych i Tecznicznych w maju 1976 r. liczył 31 oddziałów, do których uczęszczało 1150 uczniów.  W szkole zatrudnionych było wówczas 112 nauczycieli i 34 pracowników administracji oraz obsługi.

    Przy Zespole Szkół  prowadzono w trybie eksternistycznym kształcenie czynnych nauczycieli zawodu oraz wychowawczyń przedszkoli.  W roku 1976 ukończyło szkołę 560 nauczycieli zawodu i 90 wychowawczyń przedszkoli.

    Zasadnicza Szkoła Zawodowa stanowiła " szkołę ćwiczeń " dla uczniów Pedagogicznego Studium Tecnicznego.  Jej najlepsi  absolwenci kierowani byli przez Radę Pedagogiczną, bez egzaminów do kontynuowania nauki w PST, inni podejmowali pracę w przemyśle lub kontynuowali naukę w 3 - letnich technikach. 

    Warsztaty szkolne prowadziły działalność metodyczno - produkcyjną, co w znaczny sposób poprawiało finansowanie szkoły.  Część remontów obiektów szkolnych, wykonywana była przez warsztaty szkolne. 

Z - ca Kier. Warszt.	Kierownik Warsztatów w latach 1973-1982	Z-ca Kier. Warsztatów	Z - ca Kier. Warszt.
Inż. J. Korzec	Inż. J. Borkowski	Inż. Zbigniew Wierzejski	Inż. B. Król

    W roku 1978/79 uruchomiony został nowy kierunek kształcenia mianowicie Studium Wychowania Przedszkolnego w systemie zaocznym.  Nauka w nim trwała dwa lata i kształcił głównie absolwentki szkół ogólnokształcących.

    Rozwój szkoły zmierzał w kierunku kształcenia absolwentów przedmiotów pedagogicznych i ogólnokształcących.  Powoli zaczął wypierać dotychczasowy profil, jaki wypracowało Pedagogiczne Studium Techniczne.

    W 1982 roku od Zespołu szkół Pedagogicznych i Technicznych zostaje oddzielona Zasadnicza Szkoła Zawodowa, która wraz warsztatami szkolnymi zostaje przeniesiona do szkoły przy ul. Magnoliowej,  a na jej miejsce powstaje Studium Nauczania Początkowego i Studium Wychowania Fizycznego.  Zmienia się też charakter szkoły techniczno - pedagogicznej na humanistyczno - pedagogiczną.  

    Pedagogiczne Studium Techniczne pozostało w składzie Zespołu Szkół Pedagogicznych i Technicznych, lecz na ćwiczenia warsztatowe uczniowie uczęszczali na ul Magnoliową.  Pomieszczenia warsztatowe wyremontowano i zaadoptowano na sale lekcyjne.  Uzyskano w ten sposób 8 sal lekcyjnych.

    Zmiany te pozwoliły wytworzyć nowy kierunek kształcenia : Studium Wychowania Początkowego ( w roku1982/83) a następnie Studium Wychowania Fizycznego.  Oba te kierunki funkcjonowały w cyklu 2-letnim, po liceum ogólnokształcącym.

    Zapoczątkowały  one funkcjonowanie w ramach Zespołu Szkół Pedagogicznych i Technicznych - Studium Nauczycielskiego, które od 1-go września1984 r. nakreśliło nowy profil szkoły.  Szkoła techiczno-pedagogiczna stawała się coraz bardziej szkołą o charakterze humanistyczno-pedagogicznym.

    Studium Nauczycielskie na podbudowie liceum ogólnokształcącego kształciło słuchaczy w następujących kierunkach:

    Zespół  Szkół Pedagogicznych i Technicznych funkcjonował w opisanych kierunkach pod kierownictwem mgr. inż. Romana Drogomireckiego do roku szkolnego 1989/90.  W roku 1990 1-go września, odszedł na emeryturę dyrektor Roman Drogomirecki i od tej chwili, wybrany przez Radę Pedagogiczną - szkołą kieruje mgr. Andrzej Głowacki.

Ostatnie ślubowanie na Krzywej

       Zapoczątkowane w 1989 roku przemiany społeczno-polityczne spowodowały że odżyły w całym kraju "tendencje własnościowe" i o budynek przy ul. Krzywej zaczęła upominać się Kuria Biskupia... W roku szkolnym 1992 / 93 na podstawie decyzji Ministerstwa Edukacji Narodowej o likwidacji Pedagogicznych Studiów Technicznych (PST) oraz Studiów Nauczyczcielskich (SN), zaprzestano naboru do klas pierwszych Pedagogicznego Studium Technicznego.  Skutki tej decyzji były bardzo dramatyczne i niezrozumiałe zarówno dla uczniów jak i nauczycieli.  Absolwenci ZSPiT zdobywali tu przecież wysokie kwalifikacje nauczycielskie praktycznej nauki zawodu.  Funkcjonujące dotychczas w ramach ZSPiT Studium Wychowania Przedszkolnego z dniem 1 września 1990 r. zostało przemianowane na Liceum Ogólnokształcące Nr 19 .  Była to decyzja  bardzo krzywdząca dziewczęta które przygotowywały się do zawodu nauczycielskiego a potem otrzymały świadectwo ukończenia liceum ogólnokształcącego.  Pedagogiczne Studium Techniczne pozostawiono do wygaśnięcia, ale przeniesione zostało do Zespołu Szkół Mechaniczno-Energetycznych przy ul. Magnoliowej.  Resztki 2 letniego Studium Wychowania Przedszkolnego przeszły wraz z XIX LO do bydynku Szkoły Podstawowej Nr 22  przy ul. Rzeckiego .

Znaczenie działalności Zespołu Szkół Pedagogicznych i Technicznych, likwidacja ZSPIT, oraz losy wyodrębnionych szkół.

    Lublin jest miastem wjewódzkim w południowo - wschodniej części kraju, stanowi duży ośrodek naukowy,kulturalny i przemysłowy.  Znajduje  się w nim centralny węzeł drogowy i   kolejowy terenów między Wisłą a Bugiem. Jest miastem o bogatej w historyczne wydarzenia przeszłości.  Lublin powojenny stał się miastem ludzi młodych, ambitnych, dynamicznych miastem poszukujących nowego kształtu,swego miejsca i swej roli w historii kraju.  Wraz z rozwojem przemysłu wybudowano tysiące nowych mieszkań, powstały nowe dzielnice, które jeszcze do niedawna były nieużytkami, peryferiami lub wsią.

    Lublin to też największy we wschodniej Polsce ośrodek szkolnictwa wyższego, posiadający cztery uczelnie wyższe: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Politechnikę Lubelską, Katolicki Uniwersytet Lubelski oraz Akademię Rolniczą.     Posiada dziesiątki szkół podstawowych i ponadpodstawowych, państwowych i prywatnych, jednakże od 1993 roku nie ma już Zespołu Szkół Pedagogicznych i Technicznych przy ul. Krzywej 6, kształcącej nauczycieli zawodu.

    Zespołu Szkół Pedagogicznych i Technicznych był unikalnym w skali międzywojewódzkiej zakładem kształcenia nauczycieli, przygotowujących kadry dla sześciu województw : lubelskiego, tarnobrzeskiego, zamojskiego, chełmskiego, białopodlaskiego i siedleckiego.

    Na przestrzeni lat szkoła przechodziła szerg reorganizacji wynikających zachodzących przemian społeczno-politycznch oraz w związku z tym przemian kierunków kształcenia. Od 1962 r. działały :

    Średnio w latach 1970 - 1993 funkcjonowało 21 odziałów z 730 uczniami i 50 nauczycielami do 39 oddziałów z 1320 uczniami i 66 nauczycielami. 

    Zespół Szkół Pedagogicznych i Technicznych wśród dorobku dydaktycznego i wykształcenia całej rzeszy nauczycieli zawodu, nauczycieli przedszkoli nauczania początkowego, nauczycieli wychowania fizycznego i muzyki na stałe wpisał się na karty historii dorobku kulturalnego szkolnictwa w regionie lubelskim.  Nie jest możliwe wypisanie wszystkich osiągnięć szkoły, jednakże działalność Koła Małych Form Teatralnych, chóru żeńskiego " ARS MUSICA ",  Szkolnego Koła Sportowego,   zespołów muzycznych ( szkolnego i z internatu ) rozsławiała dobre imię w regionie lubelskim.  Osiągnięcia te wielokrotnie były uznawane w różnych formach przez władze oświatowe wojewódzkie i krajowe. 

     Nauczyciele  Zespółu Szkół Pedagogicznych i Technicznych byli metodykami o dużym doświadczeniu pedagogicznym oraz bardzo dobrym można tu użyć słowa doskonałym przygotowaniu zawodowym. Dwie trzecie nauczycieli posiadała ponad piętnastoletni staż pracy.  Dla wielu z nas byli to nauczyciele kształtujący nie tylko nasze kwalifikacje zawodowe ale rownież wspaniali przyjaciele.  Pomimo upływu czasu, pamięć o naszych Wychowawcach z Krzywej 6, ich charakter i osobowość, jest ciągle żywa i pozostanie w nas na zawsze.